Night terrors of nachtangst bij kinderen

De eerste keer dat wij kennis maakten met night terrors was een week of drie geleden. Morris was net ziek geweest en had daardoor een aantal onderbroken nachten gehad. Diarree en luieruitslag zorgden voor midden in de nacht wakker worden en de nodige verschoonde luiers. Toen het ziek zijn een beetje over ging en Morris ook geen last meer had van schrale billen, bleef het midden in de nacht huilend wakker worden. Hoewel van wakker worden geen spraken was, leek Morris volledig bij kennis, vooral omdat hij de hele buurt bij elkaar schreeuwde. Na wat zoeken op het internet bleken dit night terrors, ook wel nachtangst genoemd, te zijn.

Nachtangst, hoe herken je de night terrors?

Pavor Nocturnus, oftewel nachtangst is een slapprobleem dat bij veel jonge kinderen voor komt. Vooral kinderen van drie jaar oud ondervinden vaak night terrors. Jongere en oudere kinderen kunnen ook night terrors ondervinden, maar kinderen van drie jaar oud ondervinden ze het vaakst. Hoe herken je de night terrors? In ons geval lag Morris gewoon lekker te slapen. Het was half twee ’s nachts toen we ineens een keihard gekrijs hoorde door de babyfoon en vanuit zijn kamer. Hoewel Morris wakker leek konden we geen contact met hem krijgen. Troostende woorden en knuffelen leken het krijsen alleen maar te verergeren. We hadden geen idee wat er was en maakten ons heel erg zorgen.

Aangezien Night terrors het vaakst voorkomen aan het begin van de slaapcyclus dachten we hier niet meteen aan. Morris was immers om half acht al naar bed gegaan. Kennelijk heeft onze Morris een soort dubbele slaapcyclus. Tijdens de nachtangst was Morris’ ademhaling heel snel en ook zijn hartje klopte als een bezetene. Hij was badend in het zweet wakker geworden en het leek erop dat hij nog steeds aan het “dromen” was. Zo plots als het kwam, zo plots was het ook weer weg. Na een minuut of vijftien viel Morris weer in een diepe slaap en de volgende dag was hij zo fit als een hoentje. Hij had er dus niks van gemerkt.

Wat is de oorzaak van nachtangst?

Over de oorzaak van nachtangst is nog heel weinig bekend. De kinderen die nachtpaniekaanvallen hebben, kunnen zich hier later niets van herinneren. Dit maakt communicatie over het probleem heel moeilijk. Uit het onderzoek naar night terrors dat wel gedaan is komt naar voren dat nachtangst te maken heeft met de onrijpheid van het slaappatroon van je kind. Hoewel Morris al vanaf het begin heel goed slaapt ontwikkelen zijn hersenen natuurlijk constant. Een deel van de hersenen ontwaakt, terwijl een ander deel gewoon doorslaapt. Dit alleen al zou voor grote paniek bij je kind moeten zorgen.

Wat mij opvalt is dat Morris vooral last heeft van night terrors als hij een heftige dag heeft gehad. Op de dagen dat we naar een binnenspeeltuin zijn geweest of als hij is wezen logeren zijn vaak ook nachten dat hij last heeft van Pavor Nocturnus. Ook verandering van bepaalde structuren zorgen voor nachtelijke onrust. Ook de dag dat hij heel hard was gevallen had een night terror tot gevolg.

Behandeling Pavor Nocturnus

Als je als ouder van een jonge peuter of kleuter voor het eerst wakker geschreeuwd wordt is één van de eerste dingen die je jezelf afvraagt wat je nu moet doen? Het antwoord is dat je het beste niks kan doen. Dit voelt heel tegennatuurlijk, want als ouder wil je niet dat je kind in paniek is of nachtangst heeft. Aangezien night terrors vaak voorkomen op hetzelfde punt in de slaapcyclus, laat je jullie kind de night terror die nacht twee keer beleven. Doe je niks, dan gaat het kind vanzelf weer slapen en weet het de volgende nacht niet eens dat het is gebeurd.

De tweede vraag is vaak hoe je dit in de toekomt kunt voorkomen. Dit is helaas heel moeilijk. Door goed bij te houden wanneer het kind de nachtangst ervaart zou je deze kunnen ondervangen door je kind vlak voor dit tijdstip te wekken en een paar slokken water of warme melk te geven. Door het wekken en het laten drinken onderbreek je de slaapcyclus en stel je jullie kind gerust. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat het vervolgens geen night terror ervaart. Helaas is er geen andere behandeling voor Pavor Nocturnus. Meestal gaan de nachtangsten rond het vijfde levensjaar weer over en heeft het kind daarna weer een gezond slaapritme.

Wanneer moet je naar de huisarts bij night terrors?

Mocht jullie kind veel last hebben van night terrors, dan is het natuurlijk altijd mogelijk dit te bespreken met de huisarts. Aangezien er geen vaste oorzaak van nachtangst lijkt te zijn is het aan te raden de huisarts duidelijk uit te leggen hoe het slaapritme is. Ook i het handig om van te voren vast te leggen wat het kind de dagen voor de night terrors heeft meegemaakt. Het is goed mogelijk dat er sprake is van trauma dat het kind in zijn of haar slaap verwerkt. Hoe het gedrag van je kind dan ook goed in de gaten als Pavor Nocturnus meer dan eens per week voorkomt.

Met Morris zijn de nachten nu weer een eitje. We proberen prikkels zo veel mogelijk over de week te verspreiden en hij gaat inmiddels iedere week op een vaste dag bij oma logeren. Als hij valt of zichzelf anders pijn doet troosten we hem een beetje extra. Op die manier hoeft hij dit ’s nachts niet extra te verwerken. De temperatuur op zijn kamer is iets omlaag gegaan en er ligt een extra speen in bed. Sindsdien heeft hij geen last meer gehad van night terrors.