Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben?

Er is al een hoop over geschreven, maar toch is voor velen het antwoord op de vraag “Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben?” nog niet duidelijk. Dit heeft veel oorzaken en misschien is een verkeerde vraagstelling er daar één van. Een andere oorzaak is een verkeerde interpretatie van het begrip arbeidsovereenkomst en het verkeerd gebruiken van de term ontslag. Om toch duidelijkheid in de chaos te creëren zal ik het antwoord op de vraag “Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben” in normale mensentaal proberen uit te leggen.

Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben?

Het enige goede antwoord op deze vraag is NEE! Zwangere werknemers genieten ontslagbescherming op basis van artikel 7:620 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek. Toch komt het regelmatig voor dat zwangere vrouwen tijdens of net na hun zwangerschap zonder werk komen te zitten. Er zijn een hoop rechtzaken geweest en vaak blijkt ook dat de werkgever de zwangere vrouw terecht heeft ontslagen. Hoe kan dat dan, als er duidelijk in de wet staat dat de zwangere werknemer ontslagbescherming heeft?

De grootste oorzaak hiervan is dat de zwangere medewerker die “ontslagen” wordt, een tijdelijke arbeidsovereenkomst heeft met de werkgever. Er is dan veelal namelijk geen spraken van ontslag tijdens de zwangerschap. In de meeste gevallen verloopt de arbeidsovereenkomst van rechtswege. Er staat immers een einddatum op de overeenkomst en daar doet de zwangerschap in de meeste gevallen niets aan af. Een werkgever hoeft in zo’n geval dus ook geen reden te geven voor het niet verlengen van het contract. Op de laatste dag loop je de deur uit en kun je naar het UWV om een werkloosheidsuitkering aan te vragen.

Tijdelijke arbeidsovereenkomst en ontslag

Het wordt een ander verhaal als de werkgever of iemand die spreekt uit naam van de werkgever heeft beloofd dat de arbeidsovereenkomst zal worden verlengd. Jij als zwangere werknemer bent hier vanuit gegaan en bent op basis van de belofte van bijvoorbeeld jouw direct leidinggevende, verplichtingen aangegaan. Feitelijk is de arbeidsovereenkomst met die toezegging op dat moment verlengd. Er is echter geen bewijs van in de vorm van een overeenkomst of e-mail. Zorg dus dat jouw werkgever deze belofte altijd bevestigd. Gebeurt dit niet en komt het ervan dat je iets moet gaan aantonen, dan sta je met lege handen.

Er bestaat een mogelijkheid dat jouw werkgever eerlijk toegeeft dat men dat heeft beloofd. Een dergelijke verklaring kan gebruikt worden als je het niet verlengen van de arbeidsovereenkomst wil aanvechten. In dat geval is het aan te raden om meer dan één getuige te hebben van deze belofte. Zijn die er niet en wil jouw werkgever zijn verklaring niet herhalen voor een rechter, dan sta je ook in dat geval met lege handen. De arbeidsovereenkomst is dan van rechtswege geëindigd op de einddatum van deze overeenkomst. Je bent dus niet ontslagen!

Arbeidsovereenkomst ontbinden vanwege de bekoelde arbeidsrelatie

Er zijn ook werkgevers die netjes in een brief aangeven dat ze jouw contract niet verlengen omdat je zwanger bent. Ook kan het zijn dat er e-mails rondgaan en in jouw bezit zijn waarin bijvoorbeeld staat dat je contract wel verlengd zou worden als je niet zwanger zou zijn. Dit soort documenten zijn essentieel indien een werkgever besluit de arbeidsovereenkomst niet te verlengen. In zo’n geval zou je het niet verlengen van de overeenkomst aan kunnen vechten.

Hou in een dergelijk geval wel rekening met het feit dat de werkgever inmiddels niet meer zo blij is met jou als werknemer en dat men een rechter kan verzoeken de overeenkomst te ontbinden vanwege de bekoelde arbeidsrelatie. Je hebt immers de werkgever voor de rechter gedaagd. Vraag jezelf ook af of je in een dergelijk geval nog bij zo’n werkgever wil werken! Kennelijk is jouw waarde voor het bedrijf inwisselbaar. Net als bij het toekennen van zorgverlof is open communicatie van het allergrootste belang.

Ontbinden van een vaste overeenkomst kan in een aantal situaties

Is er echter sprake van een arbeidsovereenkomst van onbepaalde dan is de vraag “Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben?” zeker op z’n plaats. Ontbinden van een vaste overeenkomst kan in een aantal situaties. Het is op basis van het eerder genoemde wetsartikel maar in een paar situaties mogelijk. Zo zou er bijvoorbeeld in geval van een dringende reden die ontslag op staande voet rechtvaardigen, wel degelijk een mogelijkheid tot ontslag zijn. Dit moet echter altijd worden getoetst door een rechter. Ontslag op staande voet krijg je bijvoorbeeld als je steelt van de werkgever of andere strafbare feiten pleegt tijdens werktijd, of als je werk weigert. Draagt jouw werkgever bijvoorbeeld op om op het werk te verschijnen en doe je dit niet, dan zal een enkele werkgever overgaan tot ontslag op staande voet.

Nog een reden om toch ontslag te kunnen krijgen tijdens je zwangerschap is als jouw werk ophoudt te bestaan. Dus als de hele werkgever ermee stopt of de afdeling wordt opgeheven, dan is het mogelijk de overeenkomst te beëindigen. Apart is daarbij wel dat tijdens het zwangerschaps- of bevallingsverlof de ontslagbescherming wel weer geldt. Is je werkgever failliet gegaan, dan is er ook geen ontslagbescherming. Degene die het faillissement afhandelt hoeft hier geen rekening mee te houden.

Ik hoop dat ik met dit artikel een beetje licht heb kunnen schijnen op de vraag “Kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben?”. Mocht je nog vragen hebben, leg deze dan aan mij voor in de reacties, of stuur een bericht via Facebook. Verder ben ik wel benieuwd of jij ooit een dergelijke situatie hebt meegemaakt en hoe je er toen mee om bent gegaan.